21 Haziran yıl içerisinde gece süresinin en kısa (8 saat 52 dakika) ve günün en uzun (15 saat 8 dakika) olduğu tarihtir. Bu tarihten itibaren geceler artık uzamaya ve günler kısalmaya başlayacak. Ülkemizin Yerküre üzerindeki konumuna göre yıl boyunca gece–gündüz süresinin değişimi TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin (kısaca TUG’un) hazırladığı 2008 Gök Olayları Yıllığı kitapçığı sayfa 20–21 de var. Kum saatine benzeyen şeklin incelen orta yerinin 21 Haziran’a karşılık geldiği görülecek.
Gün Saat
03 16 Ay Yer’e en yakın (357.250 km)
03 22 YENİ AY
07 18 Merkür Güneş’e yakın
09 07 Venüs Güneş’in tam arkasında
10 18 İLK DÖRDÜN
12 19 Juno Güneş’e en uzak
16 21 Ay Yer’e en uzak (406.225 km)
18 21 DOLUNAY
20 23 Puluto Güneş’e en uzak
21 03 Yaz başlangıcı (Gündüz en uzun gece en kısa)
26 15 SON DÖRDÜN
28 20 Ceres Güneş’e en yakın
GEZEGENLERİN İLGİNÇ GÖRÜNÜMLERİ
3 Haziran ve önceki–sonraki akşamlarında Mars–Satürn yakın konumda
8 Haziran Pazar akşamı önce ve sonrasında Mars–Satürn ikilisine ilk dördün evredeki Ay katılıyor
8 Haziran, 22:00, Batı
12–17 akşamları Ay yıldızlarla birlikte
18–21 arası gece yarısında Dolunay–Jüpiter yakın konumda
22–28 sabahları sondördün evredeki Ay–Uranüs–Neptün teleskop eşliğinde birlikteler
29–30 sabahları hilal evredeki Ay–Merkür birarada
HAZİRAN AYINDA GEZEGENLER
Merkür, sadece Güneş doğmadan önce doğuda veya Güneş battıktan sonra batıda ufka yakın görülebilir. Gezegen ay boyunca Güneş’ten gittikçe uzak konumda bulunacak. Merkür ayın üçüncü haftasından itibaren sabahları Güneş doğmadan hemen önce kısa süreliğine doğu tarafta ufuktan en fazla 12 derece yüksekte (özellikle ayın sonlarında) Boğa (Taurus) takım yıldızında görülecek. Merkür’ün parlaklığı görülme süresince 2’den 0.7 kadire kadar geniş bir aralıkta giderek parlaklaşacak. Gezegen, hilal evrede teleskop ile izlenebilirde. Merkür’ün görülmesi her zamanki gibi yine de kolay olmayacak.
Mars, ay boyunca Güneş’e yaklaşacağından görülme süresi azalacak şekilde akşam saatlerinden itibaren gece yarısı öncesine kadar 2 saat süreliğine görülebilecek. Gezegen 1.6 kadir parlaklığında giderek sönükleşecek ve gökyüzünde batı tarafta sırasıyla Yengeç (Cancer) ve Aslan (Leo) takım yıldızlarında yer alacak. Mars ufuktan en fazla 39 derece gibi oldukça yüksekte (özellikle ayın ilk günlerinde akşamları erken saatte) görülecek. Gezegen ayrıca şişkinay evre görünümünde olacak ki teleskoplu okuyuculara ilginç gelebilir.
Jüpiter, ay boyunca Güneş’ten uzaklaşacak ve gece yarısından itibaren sabah Güneş doğuncaya kadar 6 saat süreliğine görülebilecek. –2.7 kadir parlaklıklı gezegen, doğudan güneye doğru 90 derece kadar bir aralıkta ve ufuktan en fazla 27 derece yüksekte Yay (Sagittarius) takım yıldızında (yıl boyunca da aynı burçta) yer alacak.
Satürn, ay boyunca Güneş’e giderek yaklaşacak. Gezegen akşam saatlerinden (21’den) itibaren gece yarısına kadar (24 gibi) 3 saat süreliğine güneybatıda Aslan takım yıldızında (yıl boyunca da aynı burçta) görülecek. Satürn ufuktan en fazla 48 derece yüksekte yer alacak. Gezegenin parlaklığı da +0.8 kadir.
Uranüs, ay boyunca Güneş’ten uzaklaşacak. Gezegen gece yarısından sonra sabah Güneş doğuncaya kadar üç saat süreliğine teleskop eşliğinde görülebilir. +5.8 kadir parlaklıklı sönük gezegen ufuktan en fazla 45 derece yüksekte doğu tarafta Kova (Aquarius) takım yıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burçta) yer alacak.
Neptün, ay boyunca Güneş’ten uzaklaşacağından görülme süresi artacak şekilde gece yarısından sonra sabah Güneş doğuncaya kadar 4.5 saat süreliğine teleskop eşliğinde izlenebilir. +7.9 kadir parlaklıklı oldukça sönük gezegen ufuktan en fazla 35 derece yüksekte güneyde Oğlak (Capricornus) takım yıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burçta) yer alacak.
Gezegenlerin görüleceği zamanlar bu sayfada mini çizelgede verildi.
Akşam | Gece | Sabah |
Mars | Jüpiter | Merkür (21–30) |
Satürn | Satürn | Jüpiter |
Uranüs | ||
Neptün |
Göktaşı yağmuru, Çoban (Bootes) takım yıldızı civarından yağan June Bootidler isimli göktaşı yağmuru 22 Haziran ile 2 Eylül tarihleri arasında görülebilir. En yüksek sayıya ise 27 Haziran’da ulaşır. Saatteki göktaşı yağışında kesinlik olmamakla birlikte, yine de bu göktaşı yağmurunu izlemek isteyen okuyucular, özellikle 27 Haziran’da akşam saat 21’den itibaren güneye ufuktan 68 derece yüksekteki Çoban takım yıldızı bölgesine bakabilirler. Çoban takım yıldızı ufuktan oldukça yüksekte ve göktaşı yağmuru gece yarısından sonra 03’e kadar 6 saat süreyle izlenebilir. Ay’ın olmayışı da olumlu. Göktaşı yağmurları ve gözlemleri hakkında ayrıntılı bilgi için Uluslararası Göktaşı Kuruluşu’nun sayfasına bakılabilir.
AY TAKVİMİ