NASA’nın gezgin araçları Spirit ve Opportunity Mars’taki beşinci yıl dönümünü kutlamaya hazırlanırken önümüzdeki günlerde büyük başarılara imza atmaya devam edeceği düşünülüyor.
3 Ocak 2004’te NASA’nın Jet Motorları Geliştirme Merkezi’nden (JPL) yüzlerce bilim adamı ve mühendisin çığlıkları arasında Mars’a inen Spirit ve 21 gün sonra onu takip eden Oppurtunity gezgin araçları, herkesi şaşırtarak 2009 yılında da göreve devam edebileceklerinin sinyallerini veriyorlar. Planlara göre görevin öncelikli hedeflere ulaşması için 3 aylık bir süre tanınan araçlar, 20 kat daha fazla süre hayatta kalarak Mars hakkında bir çok bilgiye sahip olmamızı sağladılar.
Araçlar inişlerinden beri Mars’ın sert ortamı ve şartları konusunda bir çok keşfe yol açtılar. Şu ana kadar çeyrek milyon görüntüyü Dünya’ya gönderen gezginler, 21 km.’den daha fazla yol aldılar, bir dağa tırmandılar, kraterlere iniş yaptılar ve yaşlanan donanımlarıyla kum fırtınalarına karşı savaştılar. Günümüze kadar gezginler bu zorlu şartlara karşı ayakta kalarak görev ekibinin yeni planlarına hazır olduklarını gösteriyorlar.
Mars rüzgarları araçların Güneş panelleri üzerinde biriken tozlara karşı çoğu zaman gezginlerin lehine iyi iş çıkarmış olmasına rağmen Spirit’in son 18 aydır düşük enerji seviyeleri nedeniyle başı dertteydi. Bahar ve yazın yaklaşmasıyla enerji depolayan Spirit’i önümüzdeki günlerde görev ekibi 2008’i geçirdiği bölgenin güneyine 183 metre sürerek bir zamanlar aktif olan volkanik patlayıcı materyalleri ve “Goddard” isimli bir ev büyüklüğündeki çukuru incelemesini sağlayacaklar.
Opportunity’nin bir sonraki hedefi ise Endeavour krateri. Bu krater gezginin son iki yılının büyük bir kısmını geçirdiği Victoria kraterinden daha büyük ve 22 km çapa sahip. 4 ay önce Victoria kraterinden çıkan Opportunity, Endeavaour’a doğru bir kilometreden fazla yol aldı ve şu anda yolda Mars yörüngesindeki MRO uydusundan alınan görüntülerle kum tuzaklarından uzak durmak için yolunu belirliyor.
Opportunity’nin Eagle Kraterine inişinden sonra (4 Ocak 2004) 1742 Mars günü sonunda (17 Aralık 2008) toplam 13.62 km yol kat etti.
JPL’de gezginlerin sürücülerinden Frank Hartman “Gezginlerin başarabilecekleri konusunda sürekli çıtayı yükseltiyoruz. Bir zamanlar imkansız görünen Endeavour’a seyahat, şimdi önümüzdeki hedef olarak duruyor” diye belirtiyor.
Spirit ve Opportunity, insanlık tarihinde farklı bir gezegen yüzeyinde yapılan ilk gezgin keşif deneyi özelliği taşımalarından dolayı özel bir yere sahipler. Araçların ve görev ekibinin 5 yıldır sürdürdükleri mücadele sayesinde Mars hakkında bir çok şey öğrendik, öyle görünüyor ki öğrenemeye devam edeceğiz.
NASA’nın Mars gezgin aracı Opportunity üzerindeki yol bulucu kameralardan elde edilmiş görüntülerle oluşturulmuş bir mozaikte aracın 1687. Mars Günündeki konumu görülüyor.
